De top 10 doodsoorzaken

In 2019, gaven de top 10 doodsoorzaken wereldwijd van 55% van de 55,4 miljoen sterfgevallen rekenschap.

De hoogste globale doodsoorzaken, in volgorde van totaal aantal verloren leven, worden geassocieerd met drie brede onderwerpen: cardiovasculaire (ischemische hartkwaal, slag), ademhalings (chronische obstructieve longziekte, lagere ademhalingsbesmettingen) en bij pasgeborenen voorwaarden – die geboorteverstikking en geboortetrauma, sepsis en besmettingen bij pasgeborenen omvatten, en vroegtijdige geboortecomplicaties.

De doodsoorzaken kunnen in drie categorieën worden gegroepeerd: overdraagbaar (besmettelijke en parasitische ziekten en moeder, perinatale en voedingsvoorwaarden), noncommunicable (chronisch) en verwondingen.

Belangrijke doodsoorzaken globaal

Op mondiaal niveau, waren 7 van de 10 belangrijke doodsoorzaken in 2019 noncommunicable ziekten. Deze zeven oorzaken gaven van 44% van alle sterfgevallen of 80% top 10 van rekenschap. Nochtans, gaven alle noncommunicable ziekten samen globaal van 74% van sterfgevallen in 2019 rekenschap.

De grootste moordenaar van de wereld is ischemische hartkwaal, verantwoordelijk voor 16% van de totale sterfgevallen van de wereld. Sinds 2000, is de grootste verhoging van sterfgevallen voor deze ziekte geweest, die met meer dan 2 miljoen tot 8,9 miljoen sterfgevallen in 2019 toenemen. De slag en de chronische obstructieve longziekte zijn de 2de en 3de belangrijke doodsoorzaken, verantwoordelijk voor ongeveer 11% en 6% van totale respectievelijk sterfgevallen.

De lagere ademhalingsbesmettingen bleven de dodelijkste overdraagbare die ziekte van de wereld, als 4de belangrijke doodsoorzaak wordt gerangschikt. Nochtans, is het aantal sterfgevallen onderaan wezenlijk gegaan: in 2019 eiste het het 2,6 miljoen leven, 460 000 minder dan in 2000.

De voorwaarden bij pasgeborenen zijn gerangschikte vijfde. Nochtans, zijn de sterfgevallen door voorwaarden bij pasgeborenen één van de categorieën waarvoor de globale daling van sterfgevallen in absolute aantallen in de loop van de afgelopen twee decennia het grootst is geweest: deze voorwaarden doodden 2 miljoen pasgeborenen en jonge kinderen in 2019, 1,2 miljoen minder dan in 2000.

De sterfgevallen door noncommunicable ziekten zijn op de stijging. De trachee, de bronchie en de longkankerssterfgevallen zijn van 1,2 miljoen tot 1,8 miljoen toegenomen en rangschikten nu zesde onder belangrijke doodsoorzaken geweest.

In 2019, de ziekte van Alzheimer en andere vormen van zwakzinnigheid gerangschikt als 7de belangrijke doodsoorzaak. De vrouwen worden onevenredig beïnvloed. Globaal, zijn 65% van sterfgevallen door Alzheimer en andere vormen van zwakzinnigheid vrouwen.

Één van de grootste dalingen in het aantal sterfgevallen is van diarreeziekten, met globale sterfgevallen die van 2,6 miljoen in 2000 tot 1,5 miljoen in 2019 vallen.

De diabetes is de top 10 doodsoorzaken, na een significante procentuele stijging van 70% sinds 2000 ingegaan. De diabetes is ook de oorzaak van de grootste stijging van mannelijke sterfgevallen onder top 10, met een 80%-verhoging sinds 2000.

Andere ziekten die onder de top 10 doodsoorzaken in 2000 waren zijn niet meer op de lijst. HIV/AIDS is één van hen. De sterfgevallen door HIV/AIDS zijn door 51% tijdens de laatste 20 jaar gevallen, die zich van de 8ste belangrijke doodsoorzaak van de wereld in 2000 bewegen tot negentiende in 2019.

De nierziekten zijn van de 13de belangrijke doodsoorzaak van de wereld tot de tiende toegenomen. De mortaliteit is van 813 000 in 2000 tot 1,3 miljoen in 2019 gestegen.

......

Waarom moeten wij de matrijs van redenenmensen kennen?

Het is belangrijk om te weten waarom de mensen sterven om te verbeteren hoe de mensen leven. Metend hoeveel mensen sterven helpt elk jaar om de doeltreffendheid van onze gezondheidssystemen te beoordelen en middelen te leiden aan waar zij het meest nodig zijn. Bijvoorbeeld, kunnen de mortaliteitsgegevens helpen activiteiten en brontoewijzing onder sectoren zoals vervoer, voedsel en landbouw, en het milieu evenals gezondheid concentreren.

Covid-19 hebben het belang voor landen in burgerlijke registratie en essentiële statistiekensystemen te investeren om dagelijks het tellen van sterfgevallen toe te staan, en directe preventie en behandelingsinspanningen benadrukt. Het heeft ook inherente fragmentatie in gegevensverzamelingsystemen in de meeste landen met een laag inkomen geopenbaard, waar de beleidsvormers nog met vertrouwen weten hoeveel mensen sterven en aan welke niet oorzaken.

Om dit kritieke hiaat te richten, heeft de WGO met globale actoren geassoieerd om het Openbaren van de Tol van covid-19 te lanceren: Technisch Pakket voor Snel Mortaliteitstoezicht en Epidemische Reactie. Door de hulpmiddelen en de raad voor snel mortaliteitstoezicht te geven, kunnen de landen gegevens over totaal aantal sterfgevallen door dag, week, geslacht, leeftijd en plaats verzamelen, waarbij gezondheidsleiders worden toegelaten om geschiktere inspanningen voor verbeteringen aan gezondheid teweeg te brengen.

Voorts ontwikkelt de Wereldgezondheidsorganisatie normen en best practicen voor gegevensverzameling, verwerking en synthese door de geconsolideerde en betere Internationale Classificatie van Ziekten (icd-11) – een digitaal platform dat het melden van geschikte en nauwkeurige gegevens voor doodsoorzaken voor landen vergemakkelijkt om gezondheidsinformatie uit routine te produceren en te gebruiken die met internationale normen in overeenstemming is.

De routineverzameling en de analyse van de gegevens van uitstekende kwaliteit over sterfgevallen en doodsoorzaken, evenals gegevens over onbekwaamheid, disaggregated door leeftijd, geslacht en geografische ligging, zijn essentieel voor het verbeteren van gezondheid en het verminderen van sterfgevallen en onbekwaamheid over de wereld.